توصیه های عمومی تغذیه در طب چینی
توصیه های عمومی تغذیه در طب چینی
توصیه های عمومی
روشهای پخت:
رژیم شناسان چینی توصیه می کنند همیشه (( قفل)) غذاها را با استفاده از روش پخت مناسب باز کنید، تا بیشتر قابل دسترسی و هضم باشند. این کار از چی آتشخان مرکزی محافظت کرده و این امکان را می دهد که چی غذاها با اثر بخشی بالاتر تغییر کرده و تبدیل شوند.
نکته:
غلات، ترجیحاً غلات کامل و تازه همیشه به پخت نیاز دارند( جوشاندن، نیم جوش کردن، بخارپز کردن).
طب سنتی چینی ( TCM )، بر خلاف بعضی از نگرشهای غربی، توصیه می کند غذاهای خام، میوه ها و بخصوص میوه های گرمسیری در حد اعتدال مصرف شوند. به جز زمانی که آن غذاها بخشی از یک رژیم درمانی خاص هستند یا در مرحله ی یانگ تابستان.
این غذاها از لحاظ انرژی برای بیشتر مناطق جغرافیایی شمالی، بسیار سردند و در صورت مصرف زیاد، ممکن است منجر به کمبود طولانی مدت آتشخان مرکزی شوند.
- علائم رایج
کمبود چی طحال / پانکراس، کمبود یانگ طحال / پانکراس، اختلالات خلطی.
- مقدار غذا
- 80-50 درصد: غلات، که بخش مهمی از رژیم سالم چینی را تشکیل می دهند؛ مثل ذرت، جو، ارزن، جوی دو سر، برنج، گندم.
- 40-30 دصد: سبزیهای پخته، مانند هویج، سیب زمینی، رازیانه، کلم و حبوبات.
- 5 درصد: گوشت، مثل گوشت گاو، گوساله، گوشت شکار، ماکیان، یا حتی بهتر است ماهی مصرف شود؛ زیرا آسانتر هضم می شود و رطوبت کمتری ایجاد می کند.
- 5 درصد: غذاهای خام، سالاد و میوه بهتر است تنها سهم کمی از رژیم کل را تشکیل دهند، اما در تابستان بیشتر مصرف شوند.TCM توصیه می کند:
- طی وعده ی غذایی تنها مقدار کمی مایعات ( یین) استفاده شود.
- مایعات زیاد آتش هضم معده را خاموش می کنند.
- قسمت اعظم مایعات مصرفی روزانه باید بین وعده های غذایی مصرف شوند.
- کیفیت غذا
در TCM غذاهای تازه، بدون آلودگی، به صورت طبیعی پرورش یافته و تولید شده، با ارزشترین اند.
غذاهای تازه در اولویت قرار دارند. زیرا بیشترین مقدار چی را دارند و اثرات دمایی خاص خود را به طور مطلوب نشان میدهند.
روشهای فراوری صنعتی و بیشتر نگهدارنده ها، ماهیت چی را عوض کرده و باعث تغییر در کیفیت غذاها می شوند.
در تغذیه ی چینی، چنین غذاهایی چی ضعیفی دارند یا فاقد چی هستند و از لحاظ انرژی نامرغوب اند.
- پرهیز
- غذاهای آلوده
- غذاهای فراوری شده و تغییر یافته
- افزودنی های غذایی
- قندهای تصفیه شده و شیرین کننده ها
- پختن با مایکروویو
- نکته:
قندهای تصفیه شده باید با قندهای طبیعی مثل عسل، خرما، توت خشک و ... جایگزین شوند.
- طعم
(( ندای داخلی)) بدن، اغلب به طور غریزی معلوم می کند که چه طعمی برایش از اهمیت خاصی برخوردار است. به عنوان بخشی از روش زندگی متعادل، فرد می تواند بدون هیچ تأملی تسلیم این تمایل شود.
- مثال:
تمایل شدید به خوردن شیرینی، طی کارهای ذهنی خسته کننده یا فشارهای فیزیکی سنگین، قابل توجیه است. زیرا طعم شیرین، اثر مکمل قوی دارد و سریعتر منجر به تولید چی می شود. با این حال تمایل به خوردن یک طعم خاص برای مدت طولانی، به صورت بدیهی، یک شاخص تشخیصی برای عدم تعادلی بالقوه محسوب می شود. به عنوان مثال، اگر بیمار به مدت چندین ماه یا حتی چندین سال به خوردن طعم شیرین تمایل داشته باشد، این امر نشانگر ناهماهنگی در مرحله ی خاک بوده و منعکس کننده ی اختلال زمینه ای در شبکه ی عضوی طحال/پانکراس است.
- کیفیت انرژی دمایی
غذاهای با طبیعت دمایی متعادل باید در رژیم روزانه ارجحیت داشته باشند: خنثی، گرم یا خنک بسته به ساعت، روز، فصل، عوامل آب و هوایی و اقلیمی و مزاج.
می توان با مصرف زیاد ادویه ها و گیاهان تند و گرم کننده به شبکه ی معده، طحال/پانکراس در عملکرد هضمی آنها کمک کرد.
ترکیب غذاهای با انرژی خنک و سرد با غذاهای گرم کننده بسیار مفید است. برای مثال سالاد گوجه فرنگی با پنیر و فلفل تند.
غذاهای داغ و سرد در دو انتهای طیف دمایی قرار دارند و ترجیحاً کمتر مصرف می شوند. مگر برای درمان الگوهای ناهماهنگی در مراحل ابتدایی یا پیشرفته.
- مثال:
تغییرات ناگهانی آب و هوا، عوامل بیماری زایی باد-سرما.
- علائم
آغاز سرماخوردگی با لرزش، ناسازگاری با سرما و عطسه. سردی انتهای اندامها برای دفاع در برابر سرمای بیماری زا خارجی و انتقال چی دفاعی به سطح بدن، به انرژی یانگ نیاز دارد.
- درمان تغذیه ای
مصرف ادویه های تند مثل زنجبیل، سیر، فلفل، دارچین و نیز چای گرم با ادویه و سوپ هایی با ادویه تند در چنین موقعیتهایی مفید است.
مصرف دو انتهای طیف دمایی، یعنی گرم و سرد، توصیه نمی شود. زیرا به راحتی می توانند منجر به الگوهای بیماری زا ناهماهنگ یین و یانگ شوند.
